Psychoterapia: 5 mitów na temat terapii. Czy jest skuteczna?

Jak pokazują liczne dane i opracowania zdrowie psychiczne Polaków pozostawia wiele do życzenia i ogrom pracy związany z tym tematem to jeden z priorytetów obszaru zdrowia publicznego

Psychoterapia to skuteczna metoda leczenia problemów natury psychicznej. Pomaga ona osobom zmagającym się z różnymi trudnościami, takimi jak depresja, lęk, zaburzenia emocjonalne czy osobowości, uzależnienia, a także problemy z samooceną czy trudnościami w relacjach interpersonalnych.

Wokół psychoterapii narosło wiele mitów, które się rozpowszechniły i mogą zniechęcać do szukania profesjonalnej pomocy osoby, które jej potrzebują.

Centrum Psychoterapii Pokonaj Lęk przedstawia najczęstsze mity na temat terapii oraz wyjaśnia w jakim stopniu psychoterapia działa i jest skuteczna.

Mit 1: Tylko poważnie zaburzone osoby korzystają z psychoterapii

To jeden z najczęstszych mitów na temat psychoterapii. 

Psychoterapia jest pomocna dla osób zmagających się z wieloma problemami o różnym stopniu nasilenia.

Cierpienie psychiczne, kłopoty z emocjami czy brak satysfakcji to przykłady obszarów, w których psychoterapia skutecznie pomaga.

Tak jak nie wstydzimy się wizyt u lekarza w przypadku kłopotów ze zdrowiem (nawet takich, które nie powodują, ograniczeń w naszym codziennym funkcjonowaniu), tak też nie ma powodów do wstydu przy korzystaniu z psychoterapii jeśli odczuwamy trudności czy cierpienie psychiczne.

Mit 2: Psychoterapia jest jak rozmowa z przyjacielem

Podobieństwo kończy się na tym, że zarówno rozmowa z bliską osobą jak i psychoterapia to spotkanie w atmosferze zrozumienia i zaufania.

Jednak psychoterapia to proces prowadzony przez wykształconego i doświadczonego specjalistę, w którym określa się cele i korzysta ze sprawdzonych metod ich osiągania.

Psychoterapeuta jest osobą niezależną i obiektywnie postrzega klienta oraz jego problemy – ma też niezbędną wiedzę psychologiczną. Nie jest ponadto uwikłany w relację z drugą osobą.

Psychoterapia nie może być prowadzona przez osoby, które znają się prywatnie, ponieważ zaburza to niezależność i obiektywizm procesu.

Mit 3: W psychoterapii koncentrujesz się na swoim dzieciństwie

Psychoterapia nie koncentruje się na dzieciństwie lecz na aktualnym stanie danej osoby.

To, jak dzisiaj funkcjonuje dana osoba ukształtowało się w dzieciństwie i dlatego w psychoterapii zbiera się o nim informacje, ale zwykle nie jest to kluczowy obszar pracy.

Mit 4: Psychoterapia trwa latami

Długość procesu psychoterapii to kwestia indywidualna i zależy od sytuacji, potrzeb i celów klienta.

Większość psychoterapii trwa kilkadziesiąt sesji.

Celem psychoterapii jest usamodzielnienie klienta w radzeniu sobie z trudnościami, a nie spotykanie się na sesje terapeutyczne przez lata.

Profesjonalna psychoterapia często korzysta z tzw. kontraktu psychoterapeutycznego, który pozwala na kontrolę procesu zgodnie z uzgodnionymi założeniami.

Mit 5: Psychoterapia rozwiązuje wszystkie problemy

Psychoterapia nie działa jak magiczna pigułka.

W trakcie terapii określa się cele i z pomocą psychoterapeuty po kolei je osiąga.

Sukces terapii zależy również od motywacji i zaangażowania pacjenta w proces terapeutyczny.

Dla wielu osób psychoterapia jest czymś przełomowym, zmieniającym życie, ale takie poczucie nie jest warunkiem koniecznym żeby psychoterapia była skuteczna.

Skuteczność psychoterapii

Badania nad skutecznością psychoterapii trwają od dziesiątek lat i wskazują jednoznacznie, że psychoterapia jest skuteczna. W przypadku cięższych zaburzeń natury psychicznej najskuteczniejsza jest psychoterapia połączona z farmakoterapią.

Najwięcej dowodów na skuteczność psychoterapii dostarcza literatura naukowa w odniesieniu do terapii poznawczo-behawioralnej, szczególnie przy zaburzeniach ze spektrum lęku oraz zaburzeniach natury emocjonalnych (depresja).

Udowodniono również skuteczność psychoterapii online (za pomocą komunikatorów online), która nie różni się efektywnością od tradycyjnej psychoterapii prowadzonej w gabinecie.

Psychoterapia jest wygodną i skuteczną forma leczenia cierpienia psychicznego czy problemów natury psychologicznej, a rozpowszechnione na jej temat mity szkodzą, ponieważ zniechęcają osoby potrzebujące pomocy do skorzystania z terapii.

Literatura:

[1] Barak, Azy & Hen, Liat & Boniel-Nissim, Meyran & Shapira, Na’ama. (2008). A Comprehensive Review and a Meta-Analysis of the Effectiveness of Internet-Based Psychotherapeutic Interventions. Journal of Technology in Human Services. 26. 109-160.

[2] Driessen E, Hollon SD. Cognitive behavioral therapy for mood disorders: efficacy, moderators and mediators. Psychiatr Clin North Am. 2010 Sep;33(3):537-55. doi: 10.1016/j.psc.2010.04.005. PMID: 20599132; PMCID: PMC2933381.

[3] Hofmann SG, Asnaani A, Vonk IJ, Sawyer AT, Fang A. The Efficacy of Cognitive Behavioral Therapy: A Review of Meta-analyses. Cognit Ther Res. 2012 Oct 1;36(5):427-440. doi: 10.1007/s10608-012-9476-1. Epub 2012 Jul 31. PMID: 23459093; PMCID: PMC3584580.

[4] Kaczkurkin AN, Foa EB. Cognitive-behavioral therapy for anxiety disorders: an update on the empirical evidence. Dialogues Clin Neurosci. 2015 Sep;17(3):337-46. doi: 10.31887/DCNS.2015.17.3/akaczkurkin. PMID: 26487814; PMCID: PMC4610618.

Źródło informacji: Centrum Psychoterapii Pokonaj Lęk