Wmurowanie Kamienia Węgielnego: Początek Nowej Ery Muzeum Powstania Wielkopolskiego

Historyczna kostka brukowa pozyskana z ulicy Ratajczaka w Poznaniu, gdzie padły pierwsze strzały zwycięskiej wielkopolskiej insurekcji z 1918 roku, stała się kamieniem węgielnym pod budowę nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego. Uroczystego wmurowania kamienia dokonano w symbolicznym dniu – 105. rocznicy rozejmu w Trewirze, kończącego okres 52 dni walk powstańców z Niemcami. Akt erekcyjny, umieszczony w kapsule pamięci wraz z innymi artefaktami, podpisali Marszałek Marek Woźniak i Przemysław Terlecki, Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości.

– Dziś potwierdzamy w przestrzeni publicznej to, że naprawdę budujemy muzeum. To nie marzenie, nie zapowiedź, tylko faktyczne rozpoczęcie procesu inwestycyjnego. Powstanie Wielkopolskie traktujemy jako projekt pozapartyjny i apolityczny od bardzo wielu lat. Muzeum wkrótce powstanie i będzie ważnym miejscem dla Wielkopolan. Miejscem, z którego będzie płynął przekaz o tym, jak mądry i dobrze przygotowany przez pokolenia był czyn zbrojny, który doprowadził do zwycięstwa. Czyn, który był niezwykle ważny dla odrodzenia się ojczyzny. Chcemy stworzyć miejsce, które będzie potrafiło przekazać tę historię w sposób nowoczesny i przystępny. Powstanie Wielkopolskie powinno być w świadomości wszystkich Wielkopolan i jak największej liczby rodaków, temu ma przysłużyć się powstające właśnie muzeum. Wszystkim gremialnie dziękuję za to, co zrobili dla budowy nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego. Dzisiaj jesteśmy pełni radości –mówił Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego.

– To inwestycja o ogromnym znaczeniu historycznym i społecznym. Dla naszych pracowników to wielkie wyróżnienie, ale także odpowiedzialność. Budowa Muzeum Powstania Wielkopolskiego to nie jest jedynie kolejny kontrakt realizowany przez naszą firmę, ale także misja i nasz wkład w ochronę dziedzictwa narodowego. Mamy świadomość, że budujemy miejsce dla przyszłych pokoleń, miejsce, które będzie strzegło historii bohaterów i wydarzeń, które zmieniły historie naszego kraju – powiedział Aleksander Grzywaczewski, przedstawiciel generalnego wykonawcy, firmy Adamietz.

– Mamy dzisiaj 105. rocznicę formalnego zakończenia walk powstańczych – trudno było sobie wymarzyć lepszą datę na nasze dzisiejsze wydarzenie. Trudno też wymarzyć sobie lepsze miejsce na zbudowanie takiego muzeum – miejsce pełne historii, w pobliżu którego spoczywają wielcy Polacy i zasłużeni Wielkopolanie. Tutaj, na placu budowy, jeszcze jest „ściernisko”, a chcemy, żeby za 30 miesięcy, czyli w grudniu 2026 roku, stanęło tu nowoczesne muzeum – podkreślił Przemysław Terlecki, Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości.

W podpisanym przez Marka Woźniaka i Przemysława Terleckiego akcie erekcyjnym napisano między innymi, że:  „Realizując rozpoczętą w roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości koncepcję budowy nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu, chcemy oddać hołd Powstańcom Wielkopolskim i pokoleniom, które ich poprzedziły, przygotowując podwaliny pod zwycięską wielkopolską insurekcję (…)”.

Kostka brukowa z ulicy Ratajczaka jako kamień węgielny ma ozdobną, przytwierdzoną na stałe mosiężną tabliczkę z napisem: „Kamień Węgielny Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919. Historyczna kostka brukowa z ulicy Ratajczaka w Poznaniu. Wmurowano w Poznaniu dnia 16 lutego 2024 roku”. Docelowo kamień zostanie wkomponowany we fragment odtworzonej w nowym Muzeum ulicy Ratajczaka, która będzie jednym z elementów scenograficznych wystawy stałej.    

W kapsule czasu, w której znalazł się Akt erekcyjny, umieszczono także kopię wydanego w dniu 26 października 2021 roku pozwolenia na budowę, wizualizacje projektu budowlanego wraz z opisem Muzeum, aktualne wydania lokalnej prasy, ostatnie wydanie samorządowego Monitora Wielkopolskiego, screeny lokalnych portali informacyjnych, replikę chorągwi powstańczej, będące aktualnie w codziennym użyciu banknoty i monety o różnych nominałach.  

W uroczystości wzięli udział wielkopolscy parlamentarzyści, przedstawiciele administracji rządowej – Agata Sobczyk, Wojewoda Wielkopolska, samorządowej w osobach m.in. Jacka Jaśkowiaka, Prezydenta Miasta Poznania, Jana Grabkowskiego, Starosty Poznańskiego oraz  Małgorzaty Waszak –Klepki, Przewodniczącej Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, Kościoła z abp. Stanisławem Gądeckim, Metropolitą Poznańskim i pastorem Sławomirem Rodaszyńskim z Poznańskiej Grupy Ekumenicznej, a także reprezentanci świata nauki i przedstawiciele Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918 – 1919 z jego Prezesem, Tadeuszem Musiałem na czele.

Przypomnijmy, że 21 grudnia 2023 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego  podpisano kluczową umowę z generalnym wykonawcą nowej siedziby Muzeum Powstania Wielkopolskiego – firmą Adamietz sp. z o.o. ze Strzelec Opolskich. Budowa na działkach przy ul. Północnej 9, nieopodal wzgórza św. Wojciecha ma potrwać 30 miesięcy. Wartość podpisanej umowy wynosi 256 mln zł brutto. 

Równolegle z pracami budowalnym realizowanymi na podstawie dokumentacji technicznej opracowanej przez projektanta, warszawską pracownię WXCA, Muzeum już od minionej jesieni przygotowuje wystawę stałą, serce nowego Muzeum.

W ramach budowy powstanie nowoczesny obiekt muzealny składający się z 4 budynków pełniących różne, uzupełniające się funkcje, zlokalizowanych na powierzchni oraz części podziemnej, w której powstanie wystawa stała muzeum. Wystawa stała będzie miała charakter narracyjny. Założono, że użyte zostaną nowoczesne narzędzia ekspozycyjne, w tym multimedia, ale najważniejsze mają być oryginalne eksponaty, autentyczni świadkowie prezentowanej historii. Opowiedziany na niej zostanie nie tylko sam zwycięski, militarny zryw powstańców, ale także jego geneza i konsekwencje dla odradzającej się po latach niewoli Polski.

Budowa Nowego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 jest największą i najważniejszą inwestycją w historii Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, jest też pierwszą tego typu inwestycją w Poznaniu i Wielkopolsce po 1989 r. Szacowany budżet całej inwestycji czyli robót budowlanych i realizacji wystawy wynosi przeszło 375 mln zł. Został on  zabezpieczony staraniem organizatora, Samorządu Województwa Wielkopolskiego i współorganizatora – Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Więcej informacji o budowie Muzeum:  https://www.wmn.poznan.pl/